Tuesday, May 10, 2016

Khawsa eng Thlangxing ve vuet eng ikoe ti soe a seh aw?

Khawsa eng Thlangxing ve vuet eng ikoe ti soe a seh aw?

       Khawsa eng thlangxing a sehnak a konglam ni poek oeh kawpoekna kuei chim hue. Ikoe mueihna awm soe khyin changkhi, tuisu rhamsa moe khyin ak khyum changkhi a mueihna koeh sep noeh Khawsa eng thlangxing doeng doeng toe mdek naeng,or vuet,or peuivuet cu hona noeh ak sep huvoei aw?
      Thlang ve mdek naeng, peuivuet oehkoe eng sep hue. "Acoeh Boipa Khawsa eng thlang ce Mdek oehkoe vuet eng sep hue" (Gen. 2:7) ti ve Khawsa awi eng thlang a sepnak cuek ak phoenak ni. "Na hamna ce vuet"(Gen. 3:19) a ti ve Khawsa eng thlang vuet oehkoe eng sep hue ti ce ang dangsaknakna awm hue. Sam ak yawkkung engtoe, “Ace a dawngoeh Anih eng ce imueihna num ningnikkhi ce sehna ni awm ti ce sim hue, mdek naengna ni awm uce sim boeih hue" (Sam 103:14) ti hue.
       Khawsa eng thlang a seh cuek ve Hebru awina Adam ni. Ace Adam ti ming ve Hebru awi Adamah oehkoe eng law noeh a ti ngahnak toe "peuivuet, mdek noei, mdek naeng, vuet, mdek, deklai, ak thiim(red)" ti ngahnak ni, ace ce Genesis 2:7 oehtoe "ground" ti noeh thlangbaok awina mhloen hue u. Ace mueihna awm soe "Adam" tii ang ming rhoe oeh mah Khawsa eng mdeklai, Vuet, mdek naeng oehkoe eng a seh ni ti ce ang coeina ni sim tha hue. Poluh eng awm 1 Korin 15:47 khui oeh, "Thlang ak cuek ve mdek oehkoe eng ni, vuet oehkoe eng seh ni" ti hue. Acoeh toe ikoe ti soe thlang ve mdek naeng, vuet a seh?
        Ace thlang (Adam) a seh coeng oeh Khawsa eng ana seh loma “tuisu rhamsa, khyin ak khyumkhi"(Genesis 1:21-25) boeih ce pungtai noeh Khawsa kut sehkhi boeih ce uk hamna Adam a kut oeh pe hue (Genesis 1:28). Mdekkhan oeh koe khyin ak khyum,tui khuina ak awm nga moe khyinkhi boeih, tlangna(qongna) ak pla rhamsa: chuca, phaca, phom ak kaei moe ak rhir ang xoi boeih uk hamna Adam a kut khui oeh pe hue( Genesis 1:29).Ace doeng amkhoek noeh qongna ak awm thingkhu rho hahkhi moe aok a aa boeih ce Adam eng a uk a hamna Khawsa eng a kut khan oeh pe hue(Genesis 1:30). Ace a dawngoeh Khawsa a kut sehkhi chuca, phaca, thing, rho, an, moe a hoei ang mingkhi ce Adam eng a ni suikhi (ming ani paekkhi) hue (Genesis 2:19-20). Ace ce a hoei boeih ang lak oeh Adam ve ukkung boina Khawsa eng khawmdek khan oeh a taak hamna a ngah a dawngoeh ni.

        Khawsa eng Adam seh hamna ang caanak rhoe oeh ve mdekkhan oehkoe a seh thaemkhi uk hamna ni. Genesis 1:24-25 khui oeh ni teok oehtoe Khawsa eng a seh thaemkhi, khyin ak khyumkhi , tuisu rhamsa khi boeih ce pungtai u seh a ti coeng oeh, Genesis 1:26 oehtoe ace a sehkhi boeih ak uk hamna thlang ni sep useh ti hue. Ace mueihna thlang a seh coengoeh pungtai noeh a hoei boeih uk (rule over)hamna Adam a kut oeh pe hue(Genesis 1:28).

       Khawsa eng Mdek khan oehkoe a kut sehkhi uk sak hamna ang caa a dawngoeh a uk hluekhi boeih seh pe noeh, a sehkhi boeih ang lak oeh ak hlueng ak tai soeihna a poek thlang Adam ce a uk hlue mdek naeng, vuet ce a sehna awm hue. Mdek oehkoe mdek naeng, vuetna a awm a dawngoeh mdekkhan oeh ak awmkhi boeih ce uk hamna Khawsa ang caanak rhoe ni. Ace a dawngoeh Khawsa eng Adam ve vuet a sehna awm hue.