Tuesday, May 3, 2016

Jesuh kum 12 moe 29 ang lak oeh hoenanum a ceh, Britain rhamna num a ceh, Tibet Rham, India Rhamna num a ceh tang?


     Khawsa awi Baibul oeh awm amawm noeh Judah khuikhing ak yawkkung Josephus eng awm cemueih hahpa ni awm amti noeh, Tacitus, Suetonius moe Pliny mi khuuikhing ak yawkkhi eng awm amsim unoeh, Jesuh a hubatkhi eng awm a konglam ve ang coeina amma nik qoel a dawngoeh, khawtuem sawk law noeh ngaihna hang law noeh, thlangcuei thlangrho eng hoena num a ceh hue tinoeh amma ni sim lo a dawngoeh kawpoek ngahnak moe khuikhing poek unoeh awi khawyah awm law hue.
     Ace mueihna Khawsa awi oeh ammak awm ni Boipa Jesuh kum 12 oehkoeng 30 ang lak tloek oeh ve hoenaya cet voe tinoeh na poek? Britain na yaw cet voe tinoeh na poek? India rhamna yaw cet voe tinoeh na poek? Ikoe mueihna ya na poek?

Jesuh Britain Ramna ni a Ceh
     Kum 12 moe 30 ang lak tloek, Jesuh a bibi a cut hlan tloek oeh ce Britain rhamna cet noeh A.D. 27 oeh a awmnak Nazaret khona voei thlah hue ti unoeh thlang vang eng poeknak ta hue u. Ace ce Arimathea kho oehkoe Josep ak khuui ce a ni nu ani pa eng ani na ti khoei a dawngoeh ace Josep ce thiikhing yoi soe, anih a hu oeh Jesuh awm bat noeh Britain rhamna law hue ti hue u.Thlang vang engtoe Jesuh ve im ak sakung ni ti soe, thlang vang bai engtoe Britain rhamna ca ak congna cet hue ti unoeh poeknak ta hue u.
      Khuikhing lam congpueikung  Dr.Gordon Strachan engtoe Jesuh Britain rhamna law hue a ti doeng am khoek noeh Jesuh mueihdangnak( Video Film) ce poh noeh “Jesuh ak Rhaeng ce”(The Lost of Jesus) ti hue u.Ace mueihna Jesuh Britain rhamna a ceh oeh a thoeknak kho huenkhi toe, Penzance, Falmouth, St-Just-in-Roseland moe Looe, Cornwall kho pum oeh moe Somerset oehkoe Glastonbury khi boeih pha hue ana ti hue u.Acoeh toe Jesuh Britain rhamna ak cet tang aw?

Jesuh India Ramna ni a Ceh
     Thlang vang bai engtoe Jesuh ve bi a bi hlan oeh moe a Nasen kum 13 tluk oehkoe eng cutnoeh Tibet ramna/ India ramna Buddha baeknak ang tueinakna khawsa awi ak congna cet hue ti hue u. Amcet hue cet hue ni tinak hluena yawm Baibul eng ikoe awm amma ti a dawngoeh ngaihna kueih hue. Ikoe mueihna num ani ti u ni teok lah ve u.
      Russia pa(Judah thlang Russia ramna khosa unoeh Russia thlang niinak ak ta) thlangcuei Nicolai Notovitch engtoe Jesuh a kum 13 moe 30 ang lak tloek oeh India nani a ceh hue tinoeh ak qoel cuek thlangna awm hue.Thlangcuei moe khawhoeina cetnoeh awithang ak lo hue, Notovitch ve kum 1887 oeh India ramna Kashmir khona ce cet hoeih hoeih hue. Kut oet oehtoe Zoji-la a kaeng oehkoe phungqi (Buddha- Hemis Monastery) im oeh ce sutnoeh phungqi  pa ce doer soe “Issa”( Jesus/ Jesuh) a konglam ce mtheh hue.Ace awi ang yak oeh Notovitch engtoe Issa eng a congpueinak moe Jesuh eng a congpueinak, kueinak ueh noeh bamlamtung oeh a thih doena ang uehnak ce ngai law hue.Jesuh ve a Nasen kum 16 a lo oeh Turkey, Persia, Europa khotlaklam, England khi ce pha hue. A duetnak oeh Meri(Mary) moe Kashmir pha nih soe a coeh ce Meri thi hue.
     Phungqi pa Issa a konglam ve awithang yawkkung Notovitch eng awithang (News) a yawk koeh sim noeh ni. Jesuh Khrih a Xingnak 1894(The Unknown Life of Jesus Christ, 1894) oeh, Notovitch eng ak qoelnak oehtoe Jesuh a konglam cauk oeh ang yawk rhu ve Tibet rhamna Phungqikhi(Buddhist) imna hu hue nueng ti hue. Ace ak cauk oeh Jesuh ce St. Issa tinoeh khuena awm hue. A kum 12 oeh Jerusalem cehta noeh India rhamna Vedas a konglam cong hue. Kawpoekkuei a pohnakkhi moe a cueihnakkhi ak cam eng ani ven oeh awmsak moe usoe num khawsoeih Brahman eng St.Issa(Jesuh) ce ak changna tuei hue. Ace a dawngoeh Kashmir moe Tibet rhamna cet hue. Tibet rhamna ce Phungqi khawsa awi (Buddhist Scriptures)ce congnoeh Palestin rhamna voei thlah hue. Notovitch eng ace mueihna Jesuh India nani a ceh hue tinoeh ca a yawk ak hu lokhi eng, Bhagwan, Shree Rajneesh, Sai Baba, moe Edgar Cayce mikhi eng awm Jesuh ve India nani a ceh tang hue ti law hue u.

Phungqi Issa moe Jesuh
      Notovitch engtoe Jesuh ce Tibet rhamna a Ladakh kho oehkoe Phungqi (Hemis monastery) a venna Buddha sengim oeh khawsa awi cong hue ti hue. Cenamoe a xe lonak toe Phungqi (Buddha) baeknak ve Tibet rhamna A.D. 500- 700 ( 7th century AD.) oeh ce ak dona pha hlan hue tinoeh Phungqi (Buddhist) ca yawkkung Christmas Humphreys eng ak cauk Buddhism oeh yawk hue(Penguin 1962).
A.D 600 hlan oeh ve Tibet rham baeknak ak awm toe Bon baeknak eng hut hue. A.D kum 500 tluk oeh Phungqi (Buddhist) cauk ce India rhamna koe eng Tibet rhamna ceh hue u. Cenamoe Tibet rhamna ce amngah pe unoeh hoer usoe kum 650 A.D doena ukkung boi Srongstsen Gampo eng a uk doena Phungqi(Buddha) phungna awm hamna Tibet ce ana not (ana xueh)hue u(Penguin, pp.190,191).
       Phungqi phungna ak awm John Snelling amoeh rhoe eng ikoe mueihna num ak qoel ni ti oehtoe: Buddha baeknak Tibet rhamna a lutnak ve pakhihna a konglam ni teng tha hue.Ak cueknak toe, 641 CE (7 century CE) moe ang hihnak oehtoe kum 1000 A.D(Penguin, pp.33-34).Ace mueihna Phungqi(Buddha) baeknak Tibet rhamna a lutnak toe    Songtsän Gampo(Srong-brtsan Sgam-po (604–650) a uk hui oeh 640 CE a huhang tloek oehkoe eng ni. Acoeh koe eng ukkung boi Songtsän Gampo ve kum 650 CE oeh thi hue. Anih a thih khoen oehkoe eng Phungqi baeknak ve Tibet rhamna a phungnakna awm hue. Ace a dawngoeh Jesuh ve kum 13 moe 29 A.D ang lak tloek oeh Tibet rhamna Phungqi imna ca cong hue ti ve cangnak hamna kuei hue.
Thlangvang bai engtoe Jesuh India rhamna Kashmir khona Buddha a venna ca ak congna a ceh hue.India rham ce Jagannath(Puri), Benares(Uttar Pradesh) moe Rajagriha (Bihar) oeh ce Brahmin a konglam ce congpuei usoe kum 6 congnoeh ak cet ce Himalaya na ce Buddha a kongla kho kum 6 cong ba hue ti hue u.
      Ave mueih a kong ve India rhamna toe ming ang mueih kawkalhna thlang ang ming awmsak unoeh suen khuuina ana sui law khoei hue u. Ace mueihna suen khuuina nina sui lo ce tuh oeh Jesuh India nani a lo hue ani tina awm hue.

Notovitch moe ak Cauk
      Notovitch eng cauk a poh “The Unknown Life of Jesus Christ” ti ve thlang boeih eng a sim ngah noeh ak cer cerna a konglam ve thoep hue u. Thlang vang engtoe Tibet rhamna phungqi im Hemis Monastery doena cet unoeh doer hue unoeh anih Notovitch eng Jesuh(Issa) a kong cauk awm hue a ti ce noer hamna cet hue u. Cenamoe ace a phungqi im ak pha boeih eng awithang a ning yak utoe, Russia pa Notovitch ve phungqi im(Hemis Monastery) oeh awm amlaw man noeh Issa (Jesuh) a konglam cauk awm ve phungqi im oeh amawm hue ti hue u.
        Ace mueihna Jesuh Tibet rhamna a ceh tang oehtoe ti unoeh sim hamna ak cetkhi, 1895 oeh Prosfessor J.A.Douglas, Government College in Agra, India ce Notovitch a hu thoep noeh Tibet rhamna cet hue. Phungqi im (Monastery) ak rhehkung a xamcaa ce doer noeh hoenanum Notovitch eng a ti Jesuh (Issa) a konglam cauk awm hue a ti tinoeh ni doerkhi hue. Ak rhehkungkhi engtoe Issa(Jesuh) a konglam cauk voeh ve amta u nueng, a simna yawm amsim unueng tina hue u. Acoeh ce Douglas eng Notovitch eng a rhai ak qoelnak a kong moe Jesuh a kong cauk amma awmnak a konglam ce ang coeina yawk hue.Ace ak awithang cauk toe;The Nineteenth Century (The Chief Lama of Himis on the Alleged Unknown Life of Christ April 1896).Ace mueih lorna Müller eng June 29, 1894 oeh Tibet rhamna koe Hemis Monarstery ak rhehkung a doer oeh awm, “Russia thlang Notovitch ve amlaw khoei noeh anih eng Jesuh a konglam a yawk a mueih awm vena amawm hue” ti hue u(Goodspeed,p.11). Ave mueihna thlang khawyah eng ve Notovitch a konglam moe Jesuh a kong ak qoel ve ani thoep oeh a rhai qoel ni ti hue u.

Baibul Khuioeh
      Jesuh a konglam ve ni thoep mantoe bi a bi hlan oeh kum 18 a rhengnak/ ammang dangnak ni hu tha hue. Kum 12 a lo doe ni thlang eng ni sim tha hue(Luka 2:42). Jesuh ce “A cueihnak a doem lo a mueihna a pumsa awm xoi law noeh, Khawsa moe thlangxing a hai oeh mikhai hlaimnak hu law hue”(Luka 2:52). Ve kum 18 khui oeh hoena a ceh tive Baibul oeh awm ammang dang a dawngoeh thlang vang engtoe Kalali rham Nazaret kho oeh ni a awm hue ti hue u.Thlang vang bai engtoe Khawsa bi a binak a hamna pawngcaanak moe doer thoehnak Khawsa venna ta huvoei ti hue u.
      Khrihca thlang khawyah engtoe Jesuh ve a Pa Josep lettama ak bina a awm a dawngoeh lettama bi huvoei soe tinoeh poeknak ta hue u. Ace a dawngoeh Mathai khui oeh ni huh oehtoe a pa ve lettama ni tive ang coeina dang hue, “Anih ve lettama a capa ammak ni aw?(Mathai 13:55). Ace mueihna a pa lettama a bi a dawngoeh Amoeh Jesuh awm a bi binak tuem a pha hlan khui oeh ce lattama bi soe cuva, “ Anih ve lettama ammak nii aw?(Marka 6:3) a ti hue. Ace mueihna a awm a dawngoeh kum 18 khui ve Baibul oeh ammang dangnakna awm hue.

Jesuh  Britain, Tibet, Himalaya, India na ak Cet Tang aw?
      Jesuh hoena num kum 18 khui oeh a ceh? Jesuh kum 12 moe 30 ang lak kum 18 khui oeh hoenanum a ceh hue tive Baibul eng awm ang coeina amqoel noeh mdekkhan lamtung nakoe khuuikhing yawkkungkhi eng awm amqoel hue u. Ace          a dawngoeh vemueih takni ti hamna toe kuei noeh ak choei oehkoe nik qoel amueihna “lettama” va bi noeh bi a binak a hamna pongcaanak ta huvoei tinoeh poeknak awm hue.
       India, Tibet rhamkhina cet noeh Buddha a venna ca cong hue tive toe ammak thuem soeih awi mat ni. Ikoe tinoeh num ni ti oehtoe, Jesuh eng mdekkhan oeh phung ak qoel hui oeh a huh moe ang yakkhi ce awi qoel hue. Awi a ti oeh Mosi eng a ti, Isaiah eng a ti, Caamcim eng a tii tinoeh qoel hue. Hmueihtehnak oeh Luka 4:18,19 ,Mathai 4:1-11 ni teok soe Cakkhyuem khui oehkoe awi a lohkhi ce ni hu tha hue. Jesuh ve a huh moe ang yak ve qoel hue. Kutoet awm Phungqi(Buddha) a ti ni, Buddha congpueinak ni, Brahmin a konglam ni tice amqoel khoei hue. Tibet rham a konglam moe India ram a konglam ve kutoet awm amqoel khoei hue.
      Ace a dawngoeh Jesuh ve ak thlangkhi Judah a hamna a lo a dawngoeh ak thlangkhi a kho a rham oeh Judah rham oeh ni kum 18 khui oeh kho a sak hue tice ang coeina ni hu tha hue.


No comments:

Post a Comment