Tuesday, May 3, 2016

Jesuh ve Thawlh ak Pohtha Num?


Jesuh ve thawlh poh tha hue(Luka 24:39;Luka 2:52;Mathai 26:38),Thawlh ampoh tha hue(Johan 1:1; Kolosa 2:9; Filipi 2:6,7).
     Ve awidoernak ve John Calvin moe Arminian eng Khawsa awi (Theology)lammoeh ani nang cuhna awm hue.John Calvin eng, “Jesuh ve Khawsa na a awmnak a dawngoeh amthawlh tha rhoe rhoe hue” ti soe Arminian eng toe,“Jesuh ve thlangxing 100% oeh 100% ani lor a dawngoeh thawlh tha hue, thlangxing niinak anih oeh awm soep hue cenamoe amthawlh hue” ti hue.A ningnih ang cuh ce tuhdoena khrihcakhi ang lak oeh awicuhna awm huen hue.Ve a kong ve Khawsa awitak lam ak thuemsak matna a awm a dawngoeh amni sim oeh ammang coengtha Khawsa awina awm hue ti ce ni sim hue. John Calvin a ventung num nang dueih, Arminian a ventungna num nang dueih? Acoeh toe Jesuh ak thawlh thai aw, ammak thawlh thai aw?
    Ve awidoernak ve sim ham rhoe rhoena ak tueng matna awm hue. Anik awidoernak ve “Jesuh ak thawlh num” tinak amni noeh, Jesuh ak thawlh hlue tha num tinak ni.Ani pakhih eng Khawsa awi Baibul eng a ti Jesuh amthawlh hue ti ce hatlakna hue nih (2 Korin 5:21;1 Piter 2:22). Ace mueihna amma thawlh oehtoe “Jesuh ak thawlh tha aw?” ti ve awidoernak ak awmlo ni.Thlangvang eng ‘Jesuh amthawlh tha hue’ “impeccability” ti unoeh dueihpuei u soe, thlangvang eng ‘Jesuh thawlh tha hue “peccability” cenamoe amthawlh hue’ ti unoeh dueihpuei hue u.Hoen a huhnak num ak thuem? Khawsa awi Baibul ani congpueinakkhi toe Jesuh ve amthawlh tha hue, thawlh amta tha hue ti ni.Jesuh thawlh tha noeh thawlh a taak mantoe tuhdoena thawlh ta hlue hue. Ace mueihna a thawlh tha oehtoe Khawsa ammingna hlue hue.Anih ve Khawsa-thlang, pumoetna awmnoeh, Khawsa niinak oeh moe thlangxing niinak oeh ak soepna awmnoeh tuhdoena mik eng koeh huh thana ak awm ni.Jesuh thawlh tha hue ti noeh nik cangnak oehtoe Khawsa thawlh tha hue ti noeh nik cangnak moe ang mueihna awm hue. “Khawsa eng Amoeh oehkoe a niinakkhi boeih Anih oeh a soep ce ngaih rhepna hue(Kolosa 1:19)”.Khrih oeh ce Khawsa niinakkhi boeih ce pumsa na awm hue(Kolosa 2:9).


Jesuh oeh Niinak Pakhih – Khawsa moe Thlangxing
    Jesuh a niinak tak ning yaksimnak a hamna toe thlang mat oeh niinak pakhih a niinak ni. Jesuh ve Khawsa moe thlangxing tak ani a dawngoeh a niinak ak thuemtak ce ni teok lah ve u.Jesuh ve Khawsa tak moe thlang takna awm noeh, Khawsa niinak 100% moe thlangxing niinak 100% na awm hue.Khrih eng Khawsa a niinak moe thlang a niinak ce ak cerna nik ching hamna ngah hue.Ace ni simnak ak cam eng Jesuh ak thawlh tha num, ammak thawlh tha num ti ce ang coeina ni sim hlue tha hue.
Jesuh ve Khawsa ni

    Baibul eng Jesuh a konglam ani congpueikhi ni huh oehtoe Jesuh ve thlang yap, Khawsa ak kawngahna ak xing amni noeh, thlangxing Khawsa na ang phloeh lo awm amni hue.Jesuh a niinak tak vetoe Amoeh rhoe ve ak hluengtai soeih Khawsa na awm hue.Tita 2:13 eng a nim mthehkhi toe khrihca nini a mueihna “Ngaihunak yawkdo teoknak moe ang xoi Khawsa moe thongkung a boimangnak ang danglo, Khrih Jesuh” ti hue.Khrih a thoh thlahnak a huh oeh, Thomas ak khuenak, “Ka Boipa moe ka Khawsa!”(Johan 20:28).Ace mueih lorna, Hebru cauk eng anim mthehkhi, Pa Khawsa eng Khrih a konglam ak qoel toe: “Cenamoe Capa eng ti hue, ‘Na ngoipeong, O Khawsa, vetoe angrhuina angrhui ni” ti soe awithanglaek Johan eng ti ba noeh “Khawsa a tak duen”(Johan 1:18) ti hue.
    Jesuh Khawsa a niinak ve Baibul eng ani congpueinakkhi toe Jesuh eng ve Khawsa niinak ak soep ta hue.Ahoei sim hue(Mathai 16:21; Luka 11:17; Johan 4:29), huen hoei oeh awm hue (Mathai18:20; 28:20; Khuetueih.  18:10), poh thanak a hoei ta hue (Mathai 8:26, 27; 28:18; Johan 11:38-44; Luka7:14-15; Awiphoe 1:8), a xingnak a hamna a uepnak, ang ngangnak ak chang amta hue(Johan 1:4; 14:6; 8:58), a hoei ak khan oeh uk hue (Mathai 28:18; Awiphoe 19:16; 1:5) a kung oehkoe eng awm hamna moe a boetnak ammak awm tha na awm hue(Johan 1:1; 8:58), moe Anih ve anik septa-khikung ni (Kolosa 1:16). A hoei boeih Amoeh ak cam eng awmlaw noeh, Amoeh a hamna awmnoeh, Amoeh a koena awm hue, ace ce Jesuh ni. Ace a dawngoeh Jesuh ce Khawsa ni.
    Anih (Jesuh) oeh ce Khawsa niinakkhi boeih ce pumsa oeh soep hue(Kolosa 2:9).Anih(Jesuh) a niinak toe Khawsa na awmhla hue, Khawsa moe a ning mueihnak oeh ce dueih hamna amngahnoeh, Amoeh moe amoeh ikoe rhoe na yawm ammak thuum rhoena poek rhu noe”(Filipi 2:6-7). Ace ce u num? Ace ce Khawsa ni(Johan 1:1).

Jesuh Khawsa Capa
    Ave a konglam ning yaksimnak a hamna toe Khrih eng thlangxingna ang coenglonak moe thumkop(Trinity) a niinak a konglam a bet oeh ni teng lah ve u.Thumkop ti oeh ve Khawsa niinak mat, thlangpum pakthum oeh Khawsa matna awm hue tinak ni.Ave mueihna ni ti oeh ve mat mat oeh ni phlek noeh a konglam ni teng hamna ngah law hue. Pa ce Capa amni noeh, Muemhla’m Cim awm amni hue. Ace mueih lorna Capa ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue.Ace a dawngoeh Muemhla’m Cim ve awm Pa amni noeh Capa awm amni hue ti ce Baibul congpueinak ak thuem soeih ni.Thlang niinak oehtoe pum pakthum law unoeh Ani Khawsa niinak oeh ve matna awm hue. Ace a dawngoeh Khawsa pakthum tinak amni noeh thlang pakthum oeh Khawsa niinak rhip soepna a awm amueihna Khawsa mat tinak ni.Ace Khawsa ani niinak oeh ve ak yoi ang xoi tii amawm noeh ang mueih rhipkhina awm hue u.Ace a dawngoeh Pa,Capa moe Muemhla’m Cim pakthum eng ani niinak tak toe Khawsa mat ni.
    Acoeh toe Khawsa Niinak mat oeh thlang pum pakthum ani oehtoe Khrih eng thlangxingna ang coenglonak mue ikoe num ang tuurhunak. Umueih ak thlang num thlangxingna ak awm lo? Mat num? Pakhih num? Ani pakthumna num thlangxingna aning coenglo u?Thlangxingna ak awmlo ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue, Capa ni thlangxing pumna angcoeng lo hue tice Baibul awi eng ani congpueinakkhi ni.Ace a dawngoeh Jesuh ve Khawsa ni cenamoe Jesuh ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amni hue. Jesuh ve Khawsa Capa ni.
    A takna Khawsa Capa Jesuh eng thlangxing pumna awmlonak ve Johan 1:14 engtoe, “Acoeh Awi ce pumsana coeng lawnoeh ninglak oeh awm hue.A Boimangnak ni huh amueihna, Khawsa venna koe eng ak lo taak duen ak nii ce kueihcahna awmnoeh, lungnak moe awitak eng bae hue”. Avoeh ve “Awi” tingahnak toe Khawsa Capa ni(Johan 1:1;3:16).U eng awm Khawsa ce amhu khoei hue,cenamoe Khawsa mat moe Khawsa venna ak awm, eng ce nim simrhusakkhi hue(Johan 1:18).Awi ve Capa Khawsa ni.Ace a dawngoeh thlang pumna ak awmlo Anih(Jesuh) ve Pa amni noeh Muemhla’m Cim awm amninoeh Capa Khawsa na awm hue.
    Ace mueih lorna Jesuh eng baptisma a huh oeh Pa eng ang coeina ak qoel ce, “Nang ve ka lungnak ka Capa ni, Nang oeh ce kam khue-uep hue”(Luka 3:22).Jesuh ca Khawsa Amoeh a Capa ni ti ce Pa eng ak cerna  qoel hue.Ace hui oeh ni huh toe Muemhla’m Cim ce khyukkhyu amueihna Jesuh ak khan oeh ngoi hue.Ace ni huhnak eng ve Pa, Capa moe Muemhla’m Cim ve ani bi bi moe pum pakthum lawnoeh Khawsa niinak oeh ve mat ni tice nikching tha hue.   
     Voeh ve yaksim hamna ngahnak toe Jesuh ve Capa Khawsa ni ti ni.Ave amning yaksim oehtoe ani thongnakkhi a konglam ve yaksim hamna kuei hue.Ave mueih ammang ning yaksimnak ak cam eng thlangvang eng toe Pa khawsa ni Capa Khawsa na thlang pumna a awmlo hue ti hue u. Ace ce ve thumkop a konglam ammang ning yaksimnak ak cam oehkoe eng ni.Ace mueihna awm soe Capa Khawsa ve Pa, moe Muemhla’m Cim mi ani niinak ang mueihkhi na awm noeh Anih(Capa) ve Khawsa, mdekkhan thlangxing thong hamna thlangpumna ak awmlo ni. Ace a dawngoeh Capa ve Khawsa ni.

Jesuh ve Thlang ni

    Jesuh thlang ni ni ti oeh ve thlangxing a niinak soep hue tinak ni. Ace mueihna thlang a niinak a soepnak ve thlang a thisa oehkoe eng caanak tinak amni hue. A takna toe Jesuh oeh thlangxing niinak soep hue ni ti ve pumsa ta hue(Luka 24:39), Thlang ak kawpoek ta hue(Luka 2:52),thlangxing ang muemhla ta hue (Mathai 26:38). Jesuh ve thlang amueih yap amni noeh, thlang moe ang mueih, thlang a poeknak moe ak kawpoek a mueih a taak yap amni noeh, Amoeh rhoe thlangxing na awmnoeh mdekkhan thlang eng kawpoek ni taak amueihna kawpoek soep ta hue.
    Ace mueihna thlangna awm hue ni ti oeh ve a Khawsa niinak amawm voel noeh    nimoeh amueihna thlang yapna awm hue tinak amni hue.Ace mueihna thlangna a awmlo oeh awm a Khawsa niinak ce Anih(Jesuh) oeh ce soep hue. Thlangxing niinak soep hue ti ve Khawsa a niinak amta voelnoeh thlangna coeng hue tinak amni noeh,thlang eng ni niinakkhi thawlh ti kaana ak changkhi boeih ce Jesuh eng ta hue tinak ni.
    Jesuh thlang a niinak ve Khawsa a niinak amueihna cangnak ham rhoena awm hue.Hubat Johan eng ang coeina a nim mthehkhi toe, “ Khawsa Muemhla ni tii nak chingnak a hamna toe:Jesuh ve Khawsa venna koe eng thlang pumna awmlaw hue tice ak noek ak thlang boeih ni”(1Johan 4:2; 2Johan 7).Jesuh eng thlang a niinak ce thlang oehkoe eng caana awmnoeh, nasen caana koeng ang xoilona awm hue(Luka 2:7;Kalati 4:4).Ace ce ni Poluh eng toe “thlangxing amueihna awm law hue”(Filipi 2:7) ti hue.Thlangna a awmnak ang dangnak toe, Yaa law hue (Johan 4:6), Tui xai hue (Johan 19:28), ak phoen coi hue (Mathai 4:2), moe thlangxing niinak oeh ak thoenglo kawpoekkhi ni huh tha toe,“ngaihkuei hue(Mathai 8:10), qang noeh kawsae hue (Johan 11:35).Mdekkhan oeh ave mueihna xing hue.

Thawlh Ammakta Thlang Jesuh

    Jesuh ve thlang niinak 100% ta moesoenum thawlh ammakta thlang mdekkhan oeh a nak awmlo toe Anih doengna awm hue.Jesuh ve thlangna awm moesoenum thawlh amma taak a dawngoeh thawlh ampoh hue. Ikoe a ti oeh thawlh ammak ta num ni ti oehtoe thlang thawlh a thi a saa oehkoe eng ak lo amma niinak a dawngoeh ni.Ace a dawngoeh “…a hoei hoei oeh suekna ak awm thlang mat ni ta hue, nimoehkhi amueihna,-cenamoe thawlh amta hue”(Hebru 4:15). Thawlh poh hamna a venna sueknak pha oem loei soe ammak thawlh thlang toe Jesuh doeng ni. Ikoe ti noeh aw ? Ace mueihna thawlhnak amma poh ve thawlh thi sa eng caanak amni noeh,thawlh niinak kawpoek ve amma taak a dawngoeh thawlh ammak pohna awm hue.

Qoel Coeinak
     Awidoernak a kung, “Jesuh ve thawlh ak poh tha num?” ti ve ak choei oeh Jesuh a niinak a konglam ni tengkhi eng ni coeisakkhi ngaih kom. “Jesuh eng ve thawlh poh tha hue cenamoe ampoh hue” ti moe “Jesuh eng thawlh rhoe rhoe ampoh tha hue” ti ve awilengkahna awmnoeh amni ching phaeng oehtoe Khawsa awitak lam anik xeesak hluekhi matna awm hue.

    Acoeh toe Jesuh thawlh ak poh thai aw? Thlang boeih eng ni sim cee a mueihna, Vok a caa ce vokna awmnoeh, Ui a caa ce Uina awm hue.Ace mueih lorna thlangthawlh a caa ce thlangthawlhna awm hue. Jesuh ve thlangthawlh a caa amma nii a dawngoeh thawlh ammak poh thana awm hue.Ace mueih thawlh a pohnak a hamna toe ang tueipuei thawlh, Adam a caahlahna awmnoeh, niinak thawlh ak taa thlang eng ni, a venna sueknak a pha oeh thawlh pohnak kawpoek ta noeh thawlhnak a poh hue. Thawlh niinak ammak ta rhoe, thlangxing(Meri) a pum doeng vatnoeh thlangna ak awmlo, thlangxing thawlh a thii a saa ammak thuum eng ve thawlh poh hamna iyah sueknak phalaw soeyawm a hamna phu amta hue.

    Ace a dawngoeh Jesuh eng ve thawlh ammapoh doeng amni noeh thawlh rhoe rhoe ampoh tha hue. Thawlh amma pohnak tha toe ak thawlhsak tha thawlh niinak amma taak a dawngoeh ni.Ace mueihna thawlh niinak amma taaknak ve mdekkhan thlang thi sa ak cam eng thlangna ak awmlo amni noeh, a Khawsa niinak ce thlang a pum(Meri) honak eng ak thanglona a awm a dawngoeh, a Khawsa niinak ce ammahluek, ammarheng a dawngoeh Khawsa ak cim eng thawlh ampoh tha hue tice Jesuh eng thawlh rhoe rhoe amma pohnak tha eng dangsak hue.

No comments:

Post a Comment